1. Quan niệm về ngày xấu – tốt
Theo phong tục từ trước tới nay nhiều người thường chọn ngày lành tháng tốt để xuất hành, động thổ, đổ bê tông mái, cất nóc, nhập trạch, khai trương, ăn hỏi, rước dâu, ký hợp đồng, hộ liệm, di quan, phá nấm, nhập phủ (hạ huyệt)... Trong những ngày kiêng kỵ có các ngày: Ngày nguyệt kỵ, không phòng, hoang vu, Ngưu Lang…
Việc làm này trước là trọn vẹn niềm tin về tâm linh, sau là yên tâm tư tưởng để tiến hành công việc. Do nhu cầu nhiều như thế nên thông tin, sách vở, tài liệu từ xưa tới nay có quá nhiều (tồn tại rất nhiều mâu thuẫn). Nếu không phải người tinh thông có chuyên môn thì khó tìm được ngày giờ vừa ý. Trong phạm vi bài này chúng tôi chỉ lý giải kiêng kỵ ngày nguyệt kỵ mồng 5, 14, 23.
2. Lý giải về ngày nguyệt kỵ mồng 5, 14, 23  
Trong một năm có 12 tháng, mỗi tháng có 3 ngày nguyệt kỵ là mồng 5, 14, 23. Những ngày này không nên khởi đầu làm việc gì cả. Ông bà ta có câu:
Mồng năm, mười bốn, hai ba.
Làm gì cũng bại chẳng ra việc gì
Hay
Mồng năm, mười bốn, hai ba.
Đi chơi còn thiệt, nữa là đi buôn
Những ngày này đều có tổng là 5. Cụ thể: ngày mùng 5, ngày 14 gồm 1 + 4 = 5, ngày 23 gồm 2 + 3 = 5
Các Cụ thường gọi những ngày này là ngày “nửa đời, nửa đoạn”, xuất hành đi đâu cũng vất vả, khó được việc.

4	9	2
3	5	7
8	1	6

 
Số 5 là con số trung tâm của Hà Đồ. Số 5 là số tượng trưng cho Trời Đất nên buộc mọi người phải kính trọng.
Lý giải:
Hàng dọc thứ nhất: Tứ Hải, Tam Sơn hội Bát tiên: 4 + 3 + 8 = 15 
Hàng dọc thứ hai: Cử Long, Ngũ Hổ độ Nhất Thiên: 9 + 5 + 1 = 15  
Hàng dọc thứ ba: Nhị Vương, Thất Tướng phò Lục Quốc: 2 + 7 + 6 = 15      
Nếu ta cộng hàng ngang, hàng dọc, hàng chéo đều có tổng là số 15.
Như vậy số 5 tượng trưng cho trời, đất nên nằm ở chính giữa Thiên bàn, Tướng Sơn Hà ở vòng ngoài. Kính trọng trời đất là hợp lý chứ không phải là dị đoan phi lý.
3. Lý giải theo Phi tinh
Phi tinh trong Cửu cung bát quái: Nhất bạch, nhị hắc, tam bích, tứ lục, ngũ hoàng, lục bạch, thất xích, bát bạch, cửu tử. Trong số cửu tinh thì sao Ngũ hoàng (thuộc trung cung) được cho là xấu nhất. Vận sao Ngũ hoàng bay tới đâu mang họa tới đó. Cứ theo phi tinh 9 cung lại quay trở về Ngũ hoàng: Ngũ hoàng 5, 5 + 9 = 14, 14 + 9 = 23. Đặc biệt nhất là ngày 5 tháng 5 (trùng lặp Ngũ hoàng thổ). Người ta thường nói: “nen nét như rắn mùng 5”. Vào ngày mùng 5/5 âm lịch rắn không ra khỏi hang. Do đó, tương truyền ai chặt được đầu rắn mùng 5/5 ra đường thì sẽ gặp nhiều may mắn. Sở dĩ ngày đó rắn ít ra đường vì thời gian đó phương lực ly tâm từ trái đất kết hợp với lực hấp dẫn từ mặt trăng, hướng tâm từ mặt trời và vũ trụ không bình thường nên gây cho rắn run sợ, ù tai, hoa mắt không dám ra ngoài.